O przestrzeni sakralnej Lichenia w lipcowej Architekturze
Ľródło: gazeta.pl
Fenomen przestrzeni sakralnej sanktuarium maryjnego w Licheniu to główny temat lipcowego numeru magazynu Architektura. W 32-stronicowym fotoreportażu Piotra Małeckiego o największej świątyni w Polsce mówią uznani polscy historycy sztuki, antropolodzy, teolodzy i architekci.
Zdaniem autora reportażu, obok licheńskiego sanktuarium trudno przejść obojętnie. Dla znawców architektury współczesnej jest on wyrazem kiczu i gigantomanii: łącząc wiele stylów architektonicznych, łamie kanony estetyczne. Bez względu jednak na oceny specjalistów, budzi zachwyt i zdobywa akceptację milionów polskich katolików, stając się tym samym istotnym symptomem kondycji społeczeństwa przełomu wieków.
Piotr Małecki przypomina, że największa świątynia w Polsce powstała z ofiar składanych przez darczyńców i pielgrzymów zaledwie w dziesięć lat. Na 85 hektarach wokół bazyliki rozciąga się teren o przeznaczeniu religijno-patriotyczno-rekreacyjnym. Co roku przybywa tam ok. 1,5 mln pielgrzymów. Miejsce to postrzegają jako nowoczesne, atrakcyjne, dostarczające różnorodnych wrażeń. Mimo, iż nie rozumieją bogatej symboliki zawartej w budowli świątyni, uważają ją za piękną i odpowiednią. Dlatego - zdaniem fotoreportera - Licheń, jako spontaniczne założenie tworzone bez udziału profesjonalistów, skłania do refleksji na temat kreowania miejsc publicznych w odpowiedzi na potrzeby ludzi, masowego gustu, identyfikacji narodowej, supermarketyzacji wszystkich sfer aktywności człowieka, a w końcu roli architekta w projektowaniu środowiska życia.
Redakcja Architektury poprosiła specjalistów różnych dziedzin: historyków sztuki, antropologów, teologów, architektów i ekspertów od turystyki religijnej o wyrażenie zdania na temat niezwykłej popularności sanktuarium maryjnego w Licheniu.
Małgorzata Durydiwka, badaczka turystyki religijnej z Uniwersytetu Warszawskiego przypomina, że Licheń ze wsi o charakterze rolniczym przekształcił się w miejscowość o wykształconej funkcji turystycznej, skierowanej na obsługę ruchu pielgrzymkowego.
Ks. Henryk Nadrowski z Wydziału Teologicznej Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu zastanawiał się, co grozi powstającym współcześnie obiektom kultu. Zbyt często - niestety - pojmowane są one jedynie jako rodzaj obiektu użyteczności publicznej, analogicznie do domów handlowych, centrów muzycznych czy teatralnych, kompleksów muzealno-wystawienniczych - twierdzi teolog. Ks. Alfred M. Wierzbicki z KUL dodaje, że wielki zgiełk na ogół nie służy skupieniu, nie służy mu też architektoniczna gigantomania.
Miesięcznik Architektura to najlepiej sprzedający się magazyn dla architektów. Redaktorem naczelnym jest Ewa P. Porębska.